de Jong J. (2009) The recovery of the Barn Owl Tyto alba in Friesland, northern Netherlands: population growth in relation to landscape features. ARDEA 97 (4): 445-452

Rond 1979 was de Kerkuil Tyto alba nagenoeg verdwenen in de provincie Friesland. Door het aanbrengen van nestkasten en gericht landschapsherstel is de populatie gestegen van een dieptepunt van acht paren naar 573 broedparen in 2007. In dit artikel wordt de populatietoename van de Kerkuil vergeleken voor de zand-, veen- en kleigronden in de provincie. De landschappen in deze drie gebieden werden geclassificeerd als open (1–5), halfopen (6–10) en gesloten landschappen (met talrijke bomen en struiken). Elk jaar werden alle nestkasten (tot 1470 in 2007) geïnspecteerd door talrijke vrijwilligers. Daarbij werd het grootste deel van de nestjongen geringd. De populatietoename was het eerst duidelijk op de zandgronden. Daar werd al in 1982 een dichtheid van één broedpaar per 100 km2 bereikt. Deze drempel werd op de veengronden pas overschreden in 1985 en op de kleigronden eerst in 1990. Tijdens de periode van populatietoename werden alsmaar meer nestkasten ter beschikking gesteld, zodat er steeds een overmaat aan broedgelegenheid aanwezig was. Vanaf 2000 stabiliseerde de populatie zich in alle drie gebieden. Tijdens het uitzonderlijke veldmuizenjaar van 2004 bedroeg de dichtheid op de zandgronden 25,5 broedparen per 100 km², op de veengronden 20,1 broedparen per 100 km2 en op de kleigronden 10,9 broedparen per 100 km2. Tijdens de populatietoename vertoonde de Kerkuil binnen geen van de drie gebieden een voorkeur voor een bepaalde openheid van het landschap. De hoge dichtheden op de zandgronden worden wellicht veroorzaakt door een constanter voedselaanbod in de kleinschaliger landschappen op deze gronden, met een hoger broedsucces tot gevolg. Alleen in jaren met veel veldmuizen oversteeg de reproductie op de klei- en veengronden die van de zandgronden.