Bil W., Asso A.A., van Eekelen P., Both C. & Ouwehand J. (2023) Living on the forest edge: flexible habitat use in sedentary Pied Flycatchers Ficedula hypoleuca during the non-breeding season. ARDEA 111 (1): 371-396

Het is vaak onduidelijk hoe trekkende zangvogels omgaan met seizoensveranderingen in Afrika, met name bij soorten die gedurende de winterperiode gebruikmaken van dezelfde verblijfplaats. In dit onderzoek richten we ons specifiek op de vraag of zangvogels zich aan seizoensveranderingen kunnen aanpassen door gebruik te maken van kleinschalige variatie in hun omgeving. Hiervoor hebben we naar overwinterende Bonte Vliegenvangers Ficedula hypoleuca in het nationaal park Comoé, Ivoorkust, gekeken. Met behulp van radiozenders laten we zien dat er halverwege de verblijfperiode van de vliegenvangers, in begin februari, relatief veel variatie bestaat in de mate waarin verschillende individuen het bos en de savanne gebruiken. In de daaropvolgende periode gaan individuen uit het bos meer gebruikmaken van plekken op de savanne, waarbij uiteindelijk alle individuen hoofdzakelijk dit habitat gebruiken. Deze verandering vindt plaats gedurende een periode van vergroening van de savanne, die gepaard gaat met een toename in het aanbod van specifieke insectengroepen. De verschuiving in het habitatgebruik van de vliegenvangers is daarmee mogelijk een reactie op een verbeterde voedselbeschikbaarheid in de savanne vergeleken met het eerste deel van de verblijfsperiode, waarin het bos waarschijnlijk betere voedselcondities biedt. Op basis van deze uitkomsten vermoeden we dat de vliegenvangers bij voorkeur territoria in bosranden vestigen, waardoor ze zowel toegang tot het bos als de savanne hebben, en zo beter in staat zijn om onder verschillende omstandigheden (voedsel)bronnen te vinden. Deze bevindingen bevestigen het belang van kleinschalige heterogeniteit voor de mate waarin de vliegenvangers gedurende de winterperiode op dezelfde plek kunnen verblijven.